Egzamin maturalny 2015

Dotychczasowe wymagania egzaminacyjne

Wymagania egzaminacyjne w 2021 r.

PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU JĘZYK OBCY NOWOŻYTNY
IV etap edukacyjny
Poziom IV.1 – dla kontynuujących naukę
ZAKRES PODSTAWOWY

Kolorem szarym oznaczono zapisy, których nie ma w wymaganiach egzaminacyjnych w 2021 r.

Na podstawie Rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 16 grudnia 2020 r., Załącznik nr 2: Wymagania egzaminacyjne dotyczące egzaminu maturalnego w roku szkolnym 2020/2021. 

W dokumencie dwiema gwiazdkami (**) oznaczono wymagania, z zakresu których będzie przeprowadzana część ustna egzaminu maturalnego, nieobowiązkowa w 2021 r.

Ogólne wymagania egzaminacyjne

I. Znajomość środków językowych.

Zdający posługuje się w miarę rozwiniętym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych) umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.

II. Rozumienie wypowiedzi

Zdający rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne, artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka, a także proste wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.

III. Tworzenie wypowiedzi

Uczeń samodzielnie formułuje krótkie, proste, zrozumiałe wypowiedzi ustne i pisemne, w za kresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.

III. Tworzenie wypowiedzi

Zdający samodzielnie formułuje krótkie, proste, zrozumiałe wypowiedzi **ustne i pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.

IV. Reagowanie na wypowiedzi

Uczeń uczestniczy w rozmowie i w typowych sytuacjach reaguje w sposób zrozumiały, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub pisemnie, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.

IV. Reagowanie na wypowiedzi

Zdający uczestniczy w rozmowie i w typowych sytuacjach reaguje w sposób zrozumiały, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, **ustnie lub pisemnie, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.

V. Przetwarzanie wypowiedzi

Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.

Szczegółowe wymagania egzaminacyjne  

1) człowiek (np. dane personalne, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, uczucia i emocje, zainteresowania, problemy etyczne);

2) dom (np. miejsce zamieszkania, opis domu, pomieszczeń domu i ich wyposażenia, wynajmowanie, kupno i sprzedaż mieszkania);

3) szkoła (np. przedmioty nauczania, oceny i wymagania, życie szkoły, kształcenie pozaszkolne, system oświaty);

4) praca (np. zawody i związane z nimi czynności, warunki pracy i zatrudnienia, praca dorywcza, rynek pracy);

5) życie rodzinne i towarzyskie (np. okresy życia, członkowie rodziny, koledzy, przyjaciele, czynności życia codziennego, formy spędzania czasu wolnego, święta i uroczystości, styl życia, konflikty i problemy);

7) zakupy i usługi (np. rodzaje sklepów, towary, sprzedawanie i kupowanie, reklama, korzystanie z usług, środki płatnicze, banki, ubezpieczenia);

7) zakupy i usługi (np. rodzaje sklepów, towary, sprzedawanie i kupowanie, reklama, korzystanie z usług);

8) podróżowanie i turystyka (np. środki transportu, informacja turystyczna, baza noclegowa, wycieczki, zwiedzanie, wypadki);

12) nauka i technika (np. odkrycia naukowe, wynalazki, obsługa i korzystanie
z podstawowych urządzeń technicznych, awarie, technologie informacyjno-komunikacyjne);

13) świat przyrody (np. klimat, świat roślin i zwierząt, krajobraz, zagrożenia i ochrona środowiska naturalnego, klęski żywiołowe, katastrofy, przestrzeń kosmiczna);

2. Uczeń rozumie ze słuchu proste, typowe wypowiedzi (np. instrukcje, komunikaty, ogłoszenia, rozmowy) artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka:

1) określa główną myśl tekstu;

2) określa główną myśl poszczególnych części tekstu;

3) znajduje w tekście określone informacje;

4) określa intencje nadawcy/autora tekstu;

5) określa kontekst wypowiedzi (np. czas, miejsce, sytuację, uczestników);

6) rozróżnia formalny i nieformalny styl wypowiedzi.

2. Zdający rozumie ze słuchu proste, typowe wypowiedzi (np. instrukcje, komunikaty, ogłoszenia, rozmowy) artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka:

1) określa główną myśl tekstu;

2) określa główną myśl poszczególnych części tekstu;

3) znajduje w tekście określone informacje;

4) określa intencje nadawcy/autora tekstu;

5) określa kontekst wypowiedzi (np. czas, miejsce, sytuację, uczestników);

6) w podstawowym zakresie rozróżnia formalny i nieformalny styl wypowiedzi.

3. Uczeń rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. napisy informacyjne, listy, broszury, ulotki reklamowe, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje obsługi, proste artykuły prasowe i teksty narracyjne):

1) określa główną myśl tekstu;

2) określa główną myśl poszczególnych części tekstu;

3) znajduje w tekście określone informacje;

4) określa intencje nadawcy/autora tekstu;

5) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu);

6) rozpoznaje związki pomiędzy poszczególnymi częściami tekstu;

7) rozróżnia formalny i nieformalny styl wypowiedzi.

3. Zdający rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. napisy informacyjne, listy, broszury, ulotki reklamowe, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje obsługi, proste artykuły prasowe i teksty narracyjne):

1) określa główną myśl tekstu;

2) określa główną myśl poszczególnych części tekstu;

3) znajduje w tekście określone informacje;

4) określa intencje nadawcy/autora tekstu;

5) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu);

6) rozpoznaje związki pomiędzy poszczególnymi częściami tekstu;

7) w podstawowym zakresie rozróżnia formalny i nieformalny styl wypowiedzi.

4. Uczeń tworzy krótkie, proste, zrozumiałe, wypowiedzi ustne: 

1) opisuje ludzi, przedmioty, miejsca, zjawiska i czynności; 

2) opowiada o wydarzeniach życia codziennego i komentuje je; 

3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości; 

4) relacjonuje wydarzenia z przeszłości; 

5) wyraża i uzasadnia swoje opinie, poglądy i uczucia; 

6) przedstawia opinie innych osób; 

7) przedstawia zalety i wady różnych rozwiązań i poglądów; 

8) opisuje intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość; 

9) opisuje doświadczenia swoje i innych osób; 

10) wyraża pewność, przypuszczenie, wątpliwości dotyczące zdarzeń z przeszłości, teraźniejszości i przyszłości;

11) wyjaśnia sposób obsługi prostych urządzeń (np. automatu do napojów, bankomatu); 

12) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi w zależności od sytuacji.

 ** 4. Zdający tworzy krótkie, proste, zrozumiałe, wypowiedzi ustne:

1) opisuje ludzi, przedmioty, miejsca, zjawiska i czynności;

2) opowiada o wydarzeniach życia codziennego i komentuje je;

3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;

4) relacjonuje wydarzenia z przeszłości;

5) wyraża i uzasadnia swoje opinie, poglądy i uczucia;

6) przedstawia opinie innych osób;

7) przedstawia zalety i wady różnych rozwiązań i poglądów;

8) opisuje intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;

9) opisuje doświadczenia swoje i innych osób;

10) wyraża pewność, przypuszczenie, wątpliwości dotyczące zdarzeń z przeszłości, teraźniejszości i przyszłości;

11) w podstawowym zakresie stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi
w zależności od sytuacji.

5. Uczeń tworzy krótkie, proste, zrozumiałe wypowiedzi pisemne (np. wiadomość, opis, notatka, ogłoszenie, zaproszenie, ankieta, pocztówka, e-mail, list prywatny, prosty list formalny):

1) opisuje ludzi, przedmioty, miejsca, zjawiska i czynności;

2) opisuje wydarzenia życia codziennego i komentuje je;

3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości; 

4) relacjonuje wydarzenia z przeszłości;

5) wyraża i uzasadnia swoje opinie, poglądy i uczucia;

6) przedstawia opinie innych osób;

7) przedstawia zalety i wady różnych rozwiązań i poglądów;

8) opisuje intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;

9) opisuje doświadczenia swoje i innych; 

10) wyraża pewność, przypuszczenie, wątpliwości dotyczące zdarzeń z przeszłości, teraźniejszości i przyszłości;

11) wyjaśnia sposób obsługi prostych urządzeń (np. automatu do napojów, automatu telefonicznego);

12) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;

13) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi w zależności od sytuacji.

5. Zdający tworzy krótkie, proste, zrozumiałe wypowiedzi pisemne (np. wiadomość, e-mail, list prywatny): 

1) opisuje ludzi, przedmioty, miejsca, zjawiska i czynności;

2) opisuje wydarzenia życia codziennego i komentuje je;

3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;

4) relacjonuje wydarzenia z przeszłości;

5) wyraża i uzasadnia swoje opinie, poglądy i uczucia;

6) przedstawia opinie innych osób;

7) przedstawia zalety i wady różnych rozwiązań i poglądów;

8) opisuje intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;

9) opisuje doświadczenia swoje i innych;

10) wyraża pewność, przypuszczenie, wątpliwości dotyczące zdarzeń z przeszłości, teraźniejszości i przyszłości;

11) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;

12) w podstawowym zakresie stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi
w zależności od sytuacji.

6. Uczeń reaguje ustnie w sposób zrozumiały, w typowych sytuacjach:

1) nawiązuje kontakty towarzyskie (np. przedstawia siebie i inne osoby, udziela pod stawowych informacji na swój temat i pyta o dane rozmówcy i innych osób);

2) rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę;

3) stosuje formy grzecznościowe;

4) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;

5) prowadzi proste negocjacje w typowych sytuacjach życia codziennego (np. wymiana zakupionego towaru);

6) proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje i sugestie;

7) prosi o pozwolenie, udziela i odmawia pozwolenia;

8) wyraża swoje opinie, intencje, preferencje i życzenia, pyta o opinie, preferencje i życzenia innych;

9) wyraża emocje (np. radość, niezadowolenie, zdziwienie);

10) prosi o radę i udziela rady;

11) wyraża prośby i podziękowania oraz zgodę lub odmowę wykonania prośby;

12) wyraża skargę, przeprasza, przyjmuje przeprosiny;

13) prosi o powtórzenie bądź wyjaśnienie tego, co powiedział rozmówca.

** 6. Zdający reaguje ustnie w sposób zrozumiały, w typowych sytuacjach:

1) nawiązuje kontakty towarzyskie (np. przedstawia siebie i inne osoby, udziela podstawowych informacji na swój temat i pyta o dane rozmówcy i innych osób);

2) rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę;

3) stosuje formy grzecznościowe;

4) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;

5) prowadzi proste negocjacje w typowych sytuacjach życia codziennego (np. wymiana zakupionego towaru); 

6) proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje i sugestie;

7) prosi o pozwolenie, udziela i odmawia pozwolenia;

8) wyraża swoje opinie, intencje, preferencje i życzenia, pyta o opinie, preferencje i życzenia innych;

9) wyraża emocje (np. radość, niezadowolenie, zdziwienie);

10) prosi o radę i udziela rady;

11) wyraża prośby i podziękowania oraz zgodę lub odmowę wykonania prośby;

12) wyraża skargę, przeprasza, przyjmuje przeprosiny;

13) prosi o powtórzenie bądź wyjaśnienie tego, co powiedział rozmówca.

7. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. e-mail, wiadomość, list prywatny i prosty list formalny) w typowych sytuacjach:

1) nawiązuje kontakty towarzyskie (np. przed stawia siebie i inne osoby, udziela podstawowych informacji na swój temat i pyta o dane rozmówcy i innych osób);

2) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;

3) prowadzi proste negocjacje (np. uzgadnianie formy spędzania czasu);

4) proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje i sugestie;

5) prosi o pozwolenie, udziela i odmawia pozwolenia;

6) wyraża swoje opinie, intencje, preferencje i życzenia, pyta o opinie, preferencje i życzenia innych, zgadza się i sprzeciwia;

7) wyraża emocje (np. radość, niezadowolenie, zdziwienie);

8) prosi o radę i udziela rady;

9) wyraża prośby i podziękowania oraz zgodę lub odmowę wykonania prośby;

10) wyraża skargę, przeprasza, przyjmuje przeprosiny.

7. Zdający reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. e-mail, wiadomość, list prywatny) w typowych sytuacjach:

1) nawiązuje kontakty towarzyskie (np. przedstawia siebie i inne osoby, udziela podstawowych informacji na swój temat i pyta o dane rozmówcy i innych osób);

2) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;

3) prowadzi proste negocjacje (np. uzgadnianie formy spędzania czasu);

4) proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje i sugestie;

5) prosi o pozwolenie, udziela i odmawia pozwolenia;

6) wyraża swoje opinie, intencje, preferencje i życzenia, pyta o opinie, preferencje i życzenia innych, zgadza się i sprzeciwia;

7) wyraża emocje (np. radość, niezadowolenie, zdziwienie);

8) prosi o radę i udziela rady;

9) wyraża prośby i podziękowania oraz zgodę lub odmowę wykonania prośby;

10) wyraża skargę, przeprasza, przyjmuje przeprosiny.

8. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:

1) przekazuje w języku obcym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach), audiowizualnych (np. filmach, reklamach) oraz tekstach obcojęzycznych;

2) przekazuje w języku polskim główne myśli lub wybrane informacje z tekstu w języku obcym;

3) przekazuje w języku obcym informacje sformułowane w języku polskim.

8. Zdający przetwarza tekst **ustnie lub pisemnie:

1) przekazuje w języku obcym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) oraz tekstach obcojęzycznych;

2) przekazuje w języku polskim główne myśli lub wybrane informacje z tekstu
w języku obcym;

3) przekazuje w języku obcym informacje sformułowane w języku polskim.

9. Uczeń dokonuje samooceny (np. przy użyciu portfolio językowego) i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, zapamiętywanie nowych wyrazów, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym).

9. Zdający dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. poprawianie błędów).

12. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, rozumienie tekstu zawierającego nieznane słowa i zwroty) oraz strategie kompensacyjne (np. parafraza, definicja) w przypadku, gdy nie zna lub nie pamięta jakiegoś wyrazu.

13. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Zakres struktur gramatycznych*

Czasownik

3. Czasowniki modalne i półmodalne:

• can, np. I can draw very well. You can go without me if you want. Can you help me with the luggage, please? I can’t hear you.
• could, np. I could read when I was six. I’m sorry but I couldn’t help you yesterday. Could you sing this song for us, please?
• may, np. May I sit here? My mother may still be at work. You may stay longer if you want.
• might, np. They might be a little late. Don’t touch it, you might break it.
• must; have to, np. It must be cold outside. I must do this exercise for tomorrow. You mustn’t smoke in here. We have to make the beds every morning. You didn’t have to help them.
• will, np. I will study harder this year. Will you do something for me, please? I promise I won’t do that again.
• shall, np. Shall we go to the seaside this weekend? Shall I help you? What shall we do?
• would, np. It would be a good idea. Would you like some tea? I wouldn’t like to be in his place.
• should; ought to, np. We should finish the project this week. I ought to be home by 10 p.m. You shouldn’t play with matches.
• need; need to, np. You needn’t worry about it. You don’t need to go there.
• used to, np. We used to go to the seaside every weekend when I was a child.

4. Konstrukcje czasownikowe:

• going to, np. It’s going to rain. What are you going to do about it?
• be able to, np. Will you be able to do it tomorrow?
• would like to, np. What would you like to order?

• Present Simple, np. I am from Sweden. The shop is closed on Sundays. I do the shopping here every morning. Their plane lands at 7 p.m. The sun sets in the west.
  I have a new car. I will call you when the meeting starts.

• Present Continuous, np. I’m writing an important email. We’re staying in the Rocamar Hotel. I’m getting tired. My parents are leaving on holiday tomorrow. I’m having lunch at the moment.

• Present Perfect, np. We have just had dinner. I have been here since Monday. It’s the first time I have tried a passion fruit. The show has already finished.

• Present Perfect Continuous, np. We have been waiting here for ages! How long have you been living in this area? Have you been crying?

• Past Simple, np. We were a little worried about you. I bought this car yesterday. When she was younger, she was really shy. We went for a walk and then we had dinner in a restaurant.

• Past Continuous, np. Yesterday at 5 p.m. I was swimming in the ocean. When we arrived, most of the guests were dancing.

• Past Perfect, np. The train had left before we reached the station. I felt I had been there before.

• Future Simple, np. We will go on a trip next weekend. I hope it won’t rain tomorrow. I will take this bag, it’s great! When will I see you again? Will you help me? We will get up when we want.

• Future Continuous, np. I’ll be working at five.

Rzeczownik

Przedimek

Przymiotnik

Przysłówek

2. Użycie przysłówków:

• o dwóch znaczeniowo różnych formach, np. He works too hard. He hardly sleeps. We arrived too late. She has put on weight lately.
• too, np. You’re driving too fast.
• enough, np. He’s not old enough to go abroad alone.

Zaimek

8. Zaimki nieokreślone, np.

• some, any, no, every i złożenia z nimi
• none, either, neither
• many, much, few, a few, little, a little
• another, other, others, the other, the others
• every, each
• enough
• both, all
• either – or, neither – nor.

8. Zaimki nieokreślone, np.

• some, any, no, every i złożenia z nimi
• none, either, neither
• many, much, few, a few, little, a little
• another, other, others, the other, the others
• every, each
• enough
• both, all.

Liczebnik

Przyimek

Spójnik

Składnia

1. Zdania oznajmujące:

• twierdzące, np. I’m seventeen years old. There’s too little time. I have been here before. I’m going to learn Japanese.
• przeczące, np. I don’t know the answer to this question. I haven’t seen you for ages. There is no food in the fridge. I can’t do anything about it.

13. Zdania podrzędnie złożone:

• podmiotowe, np. What I know about it is confidential.
• orzecznikowe, np. The problem is that we need help.
• dopełnieniowe, np. He promised that he would come soon. He’d like everyone to enjoy the party.
• przydawkowe np. The train that we wanted to take was delayed. My aunt, who has been helping our family for years, is a rich duchess.
• okolicznikowe:
  — celu, np. I phoned him (in order) to tell him the news.
  — czasu, np. Say your name when they ask you.
  — miejsca, np. They found themselves where they had never been before.
  — porównawcze, np. Sylvia’s garden isn’t so big as Margaret’s (is). I respect him more than words can say. Jake has as much courage as his older brother (has).
  — przyczyny, np. I lent him the book because he asked me to. As it was quite late, we went straight home.
  — przyzwolenia, np. Although he was big and strong, he didn’t want to fight.
  — skutku, np. I worked till late so I was tired.
  — sposobu, np. Do as I tell you.

13. Zdania podrzędnie złożone:

• podmiotowe, np. What I know about it is confidential.
• orzecznikowe, np. The problem is that we need help.
• dopełnieniowe, np. He promised that he would come soon. He’d like everyone to enjoy the party.
• przydawkowe np. The train that we wanted to take was delayed. My aunt, who has been helping our family for years, is a rich duchess.
• okolicznikowe: 
  — celu, np. I phoned him (in order) to tell him the news.
  — czasu, np. Say your name when they ask you.
  — miejsca, np. They found themselves where they had never been before.
  — porównawcze, np. Sylvia’s garden isn’t so big as Margaret’s (is). I respect him more than words can say. Jake has as much courage as his older brother (has).
  — przyczyny, np. I lent him the book because he asked me to. —
  — przyzwolenia, np. Although he was big and strong, he didn’t want to fight.
  — skutku, np. I worked till late so I was tired.
  — sposobu, np. Do as I tell you.

15. Zdania wyrażające życzenie, preferencje lub przypuszczenie, np.

• wish, np. I wish you were here.
• it’s time, np. It’s (high) time he found a job.
• had better, np. You’d better (not) come tomorrow.
• would rather, np. I would rather (not) go there.

15. Zdania wyrażające życzenie lub preferencje, np.

• wish, np. I wish you were here.
• had better, np. You’d better (not) come tomorrow.

16. Konstrukcje bezokolicznikowe, np. I promise to write every day. It’s difficult for me to decide. I want you to do it. I’m glad to see you. I have many letters to write. I’d prefer to fly rather than travel by bus. Will you let me go there? Don’t make me laugh.

oraz gerundialne, np. I enjoy swimming and sunbathing. I couldn’t help reading your message. I was excited about getting birthday presents. I prefer skiing to snowboarding. I couldn’t remember writing the letter. I heard him singing.

17. Konstrukcja have/get something done, np. He had his room painted yesterday. I must get it done tomorrow.

—